Giá trị của Bitcoin nằm ở đâu? Cùng với sự phát triển về kinh tế thế giới và sự bùng nổ của công nghệ thông tin, con người không ngừng sáng tạo ra những cái mới để hỗ trợ cho ngành nghề, công việc của mình được thuận tiện và tối ưu hóa hơn. Và tiền điện tử là một trong số những phát minh đó, điển hình là Bitcoin dòng tiền mã hóa lớn nhất hiện nay. Bitcoin là loại tiền mã hóa ra đời đầu tiên, đặt nền móng cho sự phát triển của Crypto, được sử dụng rộng rãi nhất trong thương mại điện tử. Các doanh nghiệp có xu hướng muốn thanh toán bằng Bitcoin để giảm thiểu chi phí. Theo sách "Bitcoin: A peer-to-peer Electronic Cash System" của Satoshi Nakamoto thì "quá trình giao dịch thương mại trên Internet hầu hết đều chỉ dựa vào các tổ chính tài chính, với vai trò là bên thứ ba đáng tin cậy, để xử lý các khoản thanh toán điện tử. Tuy hệ thống xử lý khá tốt hầu hết các giao dịch, nó vẫn tồn tại những điểm yếu cố hữu của mô hình tín nhiệm". Vì vậy ông đưa ra ý tưởng tạo ra một mạng phi tập trung dựa trên thuật toán bằng chứng công việc trên máy tính cá nhân người dùng. Ông cho rằng có thể thiết kế được một hệ thống giao dịch mà các thành viên không cần tin tưởng nhau. Hình dung Bitcoin là dạng tiền điện tử thay thế, không cần sự hậu thuẫn của Chính phủ hay tổ chức tài chính. Bitcoin được đề cập đến vào ngày 31 tháng 10 năm 2008 và đưa vào sử dụng ngày 9 tháng 1 năm 2009. Bitcoin sử dụng giao thức ngang hàng cho tất cả giao dịch, điều này giúp Bitcoin loại bỏ bước trung gian trong quá trình thực hiện trực tiếp từ người gửi đến người nhận với phí giao dịch cực kỳ thấp (gần như bằng 0) mà không phải trải qua bất kỳ tổ chức hay cá nhân trung gian nào. Trên thế giới có El Salvador là quốc gia đầu tiên chấp nhận Bitcoin như một đồng tiền hợp pháp và tham vọng xây dựng nên một Bitcoin City- Thành phố Bitcoin. Bitcoin không thể được tạo ra mà chỉ có thể khai thác (đào Bitcoin). Cũng như đào vàng vậy, Bitcoin được ví như vàng kỹ thuật số. Có nhiều người suy nghĩ tiêu cực về đồng tiền này do kẻ xấu lợi dụng đồng Bitcoin để lừa đảo làm ảnh hưởng đến danh tiếng và uy tín của đồng tiền này. Nhưng một phần đáng kể là rất khó để kiểm soát loại tiền này. Vì vậy mà nhiều quốc gia chưa chấp nhận hoặc cấm dùng Bitcoin để giao dịch như một loại tiền tệ. Vậy giá trị của Bitcoin nằm ở đâu? Giá trị của Bitcoin không nằm ở những con số biến động khủng khiếp hằng năm được thống kê vì những con số đó chỉ phản ánh quy luật cung cầu của thị trường. Mà nằm ở chính công nghệ của nó là sử dụng giao thức ngang hàng cho tất cả các giao dịch và loại bỏ bước trung gian trong quá trình thực hiện giao dịch, đó là lý do Bitcoin tồn tại. Vậy cụ thể công nghệ đó là gì? Bitcoin hoạt động dựa trên công nghệ Blockchain (thiết kế để chống lại việc gian lận hay sự thay đổi dữ liệu) và công nghệ sổ cái phân tán. Công nghệ Blockchain là chuỗi khối cho phép truyền tải dữ liệu an toàn dựa trên hệ thống mã hóa vô cùng phức tạp, tương tự như sổ cái kế toán của một công ty, nơi mà tiền được giám sát chặt chẽ và ghi nhận mọi giao dịch trên mạng ngang hàng. Blockchain kết hợp giữa 3 loại công nghệ: Mật mã học: Blockchain sử dụng pleblic key và hàm hash function để đảm bảo tính minh bạch, toàn vẹn và riêng tư. Mạng ngang hàng: Mỗi một nút trong mạng được xem như một client và cũng là server để lưu trữ bản sao ứng dụng. Lý thuyết trò chơi: Tất cả các nút tham gia vào hệ thống đều phải tuân thủ luật chơi đồng thuận và được thúc đẩy bởi động lực kinh tế. Hệ thống blovkchain được chia làm 3 loại chính: - Public: Bất kỳ ai cũng có quyền đọc và ghi dữ liệu trên Blockchain. Quá trình xác thực giao dịch trên Blockchain này đòi hỏi phải có rất nhiều nút tham gia. Vì vậy, muốn tấn công được vào hệ thống Blockchain này cần chi phí rất lớn và thực sự không khả thi. Ví dụ: Bitcoin, Ethereum.. - Private: Người dùng chỉ được quyền đọc dữ liệu, không có quyền ghi vì điều này thuộc về bên tổ chức thứ ba tuyệt đối tin cậy. Vì đây là một Private Blockchain, cho nên thời gian xác nhận giao dịch khá nhanh vì chỉ cần một lượng nhỏ thiết bị tham gia xác thực giao dịch. Ví dụ: Ripple là một dạng Private Blockchain, hệ thống này cho phép 20% các nút là gian dối và chỉ cần 80% còn lại hoạt động ổn định là được. - Permissioned (hay còn gọi là Consortium) : Một dạng của Private nhưng bổ sung thêm 1 số tính năng khác, đây là sự kết hợp giữa Public và Private. Ví dụ: Các ngân hàng hay tổ chức tài chính liên doanh sẽ sử dụng Blockchain cho riêng mình. Ứng dụng của công nghệ Blockchain: Tiền tệ và thanh toán: Bao gồm chuyển đổi tiền tệ, kiều hối, tạo lập hệ thống thanh toán kỹ thuật số. Tài chính và thị trường: Ứng dụng xử lý tài chính và ngân hàng, mở rộng quy mô Blockchain đưa vào các ứng dụng tài chính thị trường. Các tài sản bao gồm cổ phiếu, nợ, quyền sở hữu và vấn đề liên quan đến thỏa thuận hay hợp đồng. Thiết kế và giám sát hoạt động: Đưa Blockchain vượt khỏi giới tài chính và đi vào các lĩnh vực như giáo dục, chính phủ, y tế, nghệ thuật. Ưu điểm: Không thể làm giả, không thể phá hủy các chuỗi Blockchain: Theo như lý thuyết thì chỉ có máy tính lượng tử mới có thể giải mã Blockchain và công nghệ Blockchain biến mất khi không còn Internet trên toàn cầu. - Bất biến: Dữ liệu trong Blockchain không thể sửa (có thể sửa nhưng sẽ để lại dấu vết) và sẽ lưu trữ mãi mãi. - Bảo mật: Các thông tin, dữ liệu trong Blockchain được phân tán và an toàn tuyệt đối. - Minh bạch: Ai cũng có thể theo dõi dữ liệu Blockchain đi từ địa chỉ này tới địa chỉ khác và có thể thống kê toàn bộ lịch sử trên địa chỉ đó. - Hợp đồng thông minh: Là hợp đồng kỹ thuật số được nhúng vào đoạn code if-this-then-that (IFTTT), cho phép chúng tự thực thi mà không cần bên thứ ba. Hiện nay nhiều công ty, tập đoàn lớn đang xây dựng mạng lưới của riêng mình bằng công nghệ Blockchain. Công nghệ sổ cái phân tán (DLT) là một kỹ thuật đồng thuận cho phép sao chép, chia sẻ và đồng bộ hóa dữ liệu kỹ thuật số giữa nhiều trang web, quốc gia hoặc tổ chức. Ưu điểm chính là không cần cơ quan quản lý trung ương. Blockchain là ứng dụng điển hình của DLT. Công nghệ sổ cái phân tán không có quản trị viên trung tâm hoặc các phương tiện lưu trữ đơn lẻ. Nó được quản lý bởi nhiều người tham gia trải dài trên nhiều địa điểm, thậm trí cả quốc gia. DLC xử lý giao dịch mà không cần sự tham gia của bên thứ 3. Tùy thuộc công nghệ sổ cái phân tán có 4 loại thuật toán đồng thuận là bằng chứng công việc, bằng chứng cổ phần, hệ thống bỏ phiếu, bảng băm. Các cơ chế đồng thuận có khả năng chịu lỗi và giúp duy trì các hệ thống đa tác nhân. Có thể công khai hoặc riêng tư được xác định bởi khả năng truy cập sổ cái hoặc các nút. Sổ cái phân tán coa thể có các chức quyền khác nhau cho nhiều người dùng khác nhau. Ứng dụng của DLT: Dịch vụ tài chính: Gửi tiền trên khắp thế giới với chi phí rẻ và dễ tiếp cận. Bỏ phiếu: Đối với nhiều quốc gia địa hình khó khăn và mất nhiều thời gian thì nó cải thiện được tốc độ, hiệu quả và đâng tin cậy. Có thể làm tăng lượng cử chi đi bầu trong các cuộc bầu cử, giảm khả năng gian lận. Ngoài ra DLT còn ứng dụng ttong giải trí, bất động sản, châm sóc sức khỏe, hoạt động bán lẻ, các tổ chức phi lợi nhuận. Cáo lười
